Mỗi quốc gia đều có những bậc tiền nhân đã đặt nền móng đầu tiên cho y học, mở ra hành trình chữa bệnh cứu người đầy nhân văn. Hãy cùng khám phá nguồn gốc và hành trình phát triển của ông tổ ngành Y Việt Nam và ông tổ ngành y thế giới những người đặt nền móng cho Y học cổ truyền và hiện đại ngày nay trong bài viết dưới đây của vietreal.net.vn.
Ông tổ ngành Y Việt Nam – Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác
Khi nhắc đến ông tổ ngành Y Việt Nam, người ta không thể không nhớ đến Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1720 – 1791) – vị danh y lỗi lạc được xem là biểu tượng của y đức và trí tuệ Việt Nam. Hải Thượng Lãn Ông, tên thật là Lê Hữu Trác (1720 – 1791), quê ở Hương Sơn, Hà Tĩnh, là danh y vĩ đại nhất trong lịch sử Y học cổ truyền Việt Nam, được tôn vinh là “Ông tổ ngành Y Việt Nam”. Suốt cuộc đời mình, ông cống hiến cho sự nghiệp nghiên cứu y học, chữa bệnh cứu người và truyền dạy y thuật, để lại cho hậu thế kho tàng tri thức quý giá.
Ông để lại bộ sách đồ sộ “Hải Thượng y tông tâm lĩnh” gồm 66 quyển, tổng hợp tri thức y học cổ truyền Việt Nam và Trung Hoa, hệ thống hóa phương pháp chẩn đoán, điều trị, dược học và dưỡng sinh. “Hải Thượng y tông tâm lĩnh” là công trình đồ sộ tổng hợp tinh hoa và kinh nghiệm y học phương Đông, đặt nền móng vững chắc cho nền y học cổ truyền dân tộc. Triết lý hành y của Hải Thượng Lãn Ông dựa trên “Y đạo là nhân đạo” coi việc chữa bệnh cứu người là sứ mệnh cao cả nhất của người thầy thuốc. Tư tưởng “y thuật phải đi đôi với y đức” nhấn mạnh rằng người làm nghề y phải có tấm lòng nhân ái, khiêm tốn, và tinh thần học hỏi không ngừng.
Tác phẩm “Hải Thượng y tông Tâm Lĩnh” của ông được coi là bộ bách khoa toàn thư Y học cổ truyền Việt Nam bao gồm hàng trăm phương thuốc, cách chẩn đoán và điều trị bệnh. Không chỉ giỏi chuyên môn, Hải Thượng Lãn Ông còn đề cao y đức coi trọng cái tâm người thầy thuốc hơn danh lợi. Ông từng viết: “Cứu một mạng người còn hơn xây bảy tòa tháp.” Hải Thượng Lãn Ông được kính trọng bởi y đức cao quý, luôn lấy lòng nhân và đạo đức làm gốc cho người thầy thuốc. Ngày nay, triết lý của ông vẫn còn nguyên giá trị trở thành kim chỉ nam cho mọi thế hệ bác sĩ, y sĩ và sinh viên ngành Y.
Di sản của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác không chỉ là những trang y thư quý giá mà còn là tấm gương sáng về nhân cách và đạo đức của người thầy thuốc. Tên tuổi của ông được lưu danh trên nhiều con đường, bệnh viện và trường y trong cả nước, đồng thời được tưởng nhớ và tôn vinh trong Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2 hàng năm như một biểu tượng sáng ngời về trí tuệ, nhân đức và tinh thần phụng sự con người.
Xem thêm: Tổng hợp các loại phụ cấp ưu đãi ngành y tế
Nhờ di sản to lớn mà Hải Thượng Lãn Ông để lại, ngành Y Việt Nam không chỉ tiếp nối và phát huy truyền thống Y học cổ truyền dân tộc mà còn không ngừng vươn mình hội nhập, kết hợp hài hòa giữa tri thức hiện đại và giá trị nhân văn. Di sản ấy trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, khẳng định vị thế cao quý của người thầy thuốc Việt Nam trong sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Ông tổ ngành Y thế giới Hippocrates (460 – 370 TCN)
Trên thế giới, Hippocrates được xem là ông tổ của ngành Y học hiện đại. Ông là thầy thuốc người Hy Lạp cổ đại, người đầu tiên đưa y học từ chỗ mang tính thần bí sang lĩnh vực khoa học dựa trên quan sát và lý luận. Ông được ghi nhận là người đặt nền móng cho y học thực chứng, khi cho rằng bệnh tật là do nguyên nhân tự nhiên chứ không phải do thần linh. Ông đã tách y học khỏi mê tín và thần quyền, cho rằng bệnh tật bắt nguồn từ nguyên nhân tự nhiên, không phải do thần linh trừng phạt. Ông khẳng định người thầy thuốc cần dựa vào quan sát, chẩn đoán và lý luận khoa học để điều trị bệnh nhân.
Xem thêm: Hệ số lương theo vị trí việc làm ngành Y tế công lập
Công trình vĩ đại nhất của Hippocrates bao gồm hơn 70 tác phẩm về chẩn đoán, tiên lượng, điều trị và y đức, được xem là nền tảng đầu tiên của y học hiện đại. Trong đó, “Lời thề Hippocrates” chính là di sản bất tử, trở thành biểu tượng của đạo đức nghề y trên toàn cầu.
Đến nay, hầu hết sinh viên y khoa trên thế giới vẫn tuyên thệ trước khi hành nghề như một cam kết thiêng liêng về lương tâm, trách nhiệm và lòng nhân ái, luôn đặt lợi ích và sự an toàn của người bệnh lên hàng đầu.
Hippocrates đã nghiên cứu và mô tả hơn 200 loại bệnh đồng thời đề cao vai trò của quan sát lâm sàng và chẩn đoán cẩn trọng trong quá trình điều trị. Khuyến khích người thầy thuốc quan sát kỹ lưỡng, chẩn đoán cẩn thận và điều trị theo quy luật tự nhiên của cơ thể. Tư tưởng của ông trở thành nền tảng cho y học phương Tây hiện đại với giá trị vượt thời gian suốt hơn 2.000 năm.
Từ những thông tin khám phá về nguồn gốc ông tổ ngành Y Việt Nam và thế giới không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về lịch sử y học, mà còn nhắc nhớ mỗi người về sứ mệnh cao cả của nghề Y. Dù sống ở hai thời đại, hai quốc gia khác nhau, Hải Thượng Lãn Ông và Hippocrates lại có điểm chung sâu sắc là đều xem nghề Y là sứ mệnh cứu người, không phải công cụ mưu lợi. Nếu Hippocrates mở ra kỷ nguyên của y học lý luận thì Hải Thượng Lãn Ông vun đắp cho Y học cổ truyền Việt Nam với tinh thần nhân ái và triết lý sống vị tha. Tinh thần vì con người, vì sự sống vẫn luôn là kim chỉ nam cho mọi thế hệ thầy thuốc hôm nay và mai sau.
